Mag ik mijn kind thuisonderwijs geven?

Je kind kan maar niet aarden op school? Je vertrekt voor een jaar of langer naar het buitenland voor je werk en je gezin verhuist mee? Misschien is thuisonderwijs dan iets om te overwegen. In België is starten met (t)huisonderwijs gelukkig vrij eenvoudig. Wij leggen je beknopt uit hoe het allemaal in zijn werk gaat.

Wat is thuisonderwijs?

(T)huisonderwijs is niet enkel onderwijs dat door de ouders wordt gegeven. Elke vorm van onderwijs die niet door de Belgische overheid gesubsidieerd is (de gemaakte kosten zijn dan volledig ten laste van het gezin zelf), valt onder de noemer (t)huisonderwijs.

Thuisonderwijs is onderwijs dat …

wordt georganiseerd (en gegeven) door:
- een ouder of voogd;
- een aantal ouders samen voor meerdere kinderen (‘collectief huisonderwijs’);
- of een derde persoon (bijvoorbeeld een zelfstandig onderwijzer);
wordt gevolgd in of via:
- een privéschool (niet erkend door de Vlaamse of Franstalige gemeenschap)
- E-learning/afstandsonderwijs

Voor wie?

In België geldt vanaf 1 september 2020 een leerplicht van de leeftijd van 5 jaar tot 18 jaar (voorheen van 6 tot 18 jaar). Het gaat wel degelijk om een leerplicht en geen schoolplicht. Dit betekent dat je in België als ouder het recht hebt om je kinderen thuis te houden van school en zelf de lessen te (laten) organiseren.

Let wel, als je voor een bepaalde periode naar het buitenland trekt, blijven de Belgische regels voor thuisonderwijs enkel van toepassing als je kind(eren) ook hun officieel adres in België blijven behouden. Zijn jij en je gezin in het land van je nieuwe verblijf gedomicilieerd? Dan gelden de regels van dat land.

Door wie?

De overheid legt geen diplomavereisten op voor de persoon die de lessen geeft.

Onder welke voorwaarden mag je je kind thuis lesgeven?

Om je kind thuis les te (mogen) geven, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen.

1. Meldingsplicht

Om te beginnen moet je voor je leerplichtige kinderen aan de bevoegde Gemeenschap melden dat je kind thuis onderwijs zal volgen en dit:

vóór de derde schooldag van het schooljaar wat de Vlaamse Gemeenschap betreft,
of ten laatste op 5 september van het schooljaar wat betreft de Franse Gemeenschap (Hierop zijn uitzonderingen mogelijk, meer informatie hierover vind je terug op onderwijs.vlaanderen.be of enseignement.be).

Wanneer je kinderen hun officieel adres in Vlaanderen hebben, dien je je melding in bij de Vlaamse Gemeenschap. Als je kinderen hun domicilie in Wallonië hebben, meld je dat aan de Franse Gemeenschap. Wonen ze in het Brussels hoofdstedelijk gewest? In dat geval kunnen jullie als ouders vrij kiezen bij welke Gemeenschap jullie het thuisonderwijs willen melden.

2. Inspectie en/of opleidingsplan

Je moet er mee akkoord gaan dat er inspectie volgt. De inrichtende Gemeenschap stuurt tweemaal een vastgelegde inspectie langs, die zal beoordelen of het niveau van het thuisonderwijs voldoet aan de vooropgestelde normen. Mogelijk moet je het studiemateriaal (gebruikte handboeken, werkschriften, studiemappen) voorleggen.

In het teken van deze inspectie kun je ook gevraagd worden een opleidingsplan voor te leggen waarin is opgenomen welke thema’s je kinderen op welk tijdstip onder de knie zouden moeten hebben, welk lesmateriaal je hiervoor zal gebruiken en wanneer zij zullen deelnemen aan de verplichte examens van de examencommissie. Vaak geldt, des te gedetailleerder dit plan, des te meer tevreden de inspectie. Er worden geen verplichte vakken, boeken of leerplannen opgelegd. Wel is het nuttig om je in het leertraject te baseren op de eindtermen en ontwikkelingsdoelen die door de koepels en netwerken vertaald worden in leerplannen.

Ouders worden op zijn minst een maand op voorhand ingelicht over de datum van inspectie. Bij twee negatieve beoordelingen, zal je verplicht worden je kind(eren) in te schrijven in een reguliere school.

3. Centrale examencommissie

Je kind moet ingeschreven worden in de proeven van de centrale examencommissie en ook slagen in deze proeven. Zo dient je kind te slagen in de proeven voor het basisonderwijs, secundair onderwijs eerste graad en secundair onderwijs tweede graad. Hiertoe krijgt hij of zij per niveau tweemaal de kans. Slaagt je kind niet, dan moet je het inschrijven bij een school gesubsidieerd door de Vlaamse of Franse Gemeenschap.

4. Medisch onderzoek

Kinderen in de Vlaamse Gemeenschap moeten verplicht deelnemen aan de systematische medische onderzoeken van het CLB (Centrum voor leerlingenbegeleiding) waar zij ook de (verplichte) inentingen kunnen krijgen. Voor kinderen in de Franse Gemeenschap geldt deze regel niet.

Thuisonderwijs: recht op Groeipakket (Vlaanderen) of kinderbijslag (Brussel, Wallonië)?

Het feit dat je je kinderen thuis onderwijst, heeft geen invloed op je Groeipakket of kinderbijslag, op zijn minst niet zolang je kinderen niet meerderjarig zijn. Een kind dat in België gedomicilieerd is, heeft tot zijn meerderjarigheid onvoorwaardelijk recht op het Groeipakkat of kinderbijslag. Vanaf het ogenblik dat je kind de meerderjarigheid bereikt, kan het ook bij thuisonderwijs (mits aan een aantal voorwaarden voldaan is) zijn recht op het Groeipakket of kinderbijslag behouden. Meer informatie hierover vind je terug op onze website

Heb je de knoop doorgehakt? Is (t)huisonderwijs echt iets voor jou en je kinderen? Parentia wenst jullie alvast veel succes!

Bronnen: