Terugkeer naar school, daar zijn de luizen

Luizen zijn kleine, 6-potige parasieten die zeer snel kruipen, maar niet springen of vliegen zoals je zou denken. Ze meten 2-4 mm en zijn duidelijk zichtbaar met het blote oog. Hoewel hun bruine kleur de opsporing op donker haar bemoeilijkt.

De hoofdluis geniet ten volle van de menselijke hoofhuid. Daar voedt de luis zich door kleine hoeveelheden bloed op te zuigen. Door zijn grote weerstand kan een luis nog 2 à 3 dagen overleven zonder contact met de hoofdhuid.

Eens luizen een knus en warm plekje vinden, nestelen ze zich en verspreiden ze zich heel snel. Een vrouwelijke luis, met een levensduur van 3 tot 4 weken, legt tot 6 eitjes (ook neten genoemd) per dag.

Levende neten zijn niet gemakkelijk te onderscheiden van dode neten of roos, maar als ze zich binnen 6 mm van de hoofdhuid bevinden, zijn het waarschijnlijk levende neten. In tegenstelling tot roos, blijft een neet stevig vastplakken aan het haar. Je krijgt neten, in tegenstelling tot roos, niet weg door je haar wat te schudden. 

Luizen worden overgedragen door direct contact. We denken zo bijvoorbeeld knuffelen of aan kinderen die arm in arm plezier maken. Ook het delen van voorwerpen is een bron van overdracht. Denk maar aan een gedeelde haarborstel, een pet of een koptelefoon.

Het winterseizoen is met onze knusse warme winterjassen, mutsen en sjaals erg geliefd door de luizen. Ze verspreiden zich moeiteloos doorheen de knusse textielen en voor je het weet heb je thuis een kolonie parasieten. 

Je kind ligt rustig in de zetel en krabt zich onbewust constant in het haar of je oogappel klaagt van onuitstaanbare jeuk? Wacht niet langer, neem een kijkje naar zijn haardos. Concentreer je op warme plekken zoals de nek en de achterkant van de oren.

Sommige kinderen voelen geen behoefte om te krabben, waardoor het moeilijk kan zijn om de kleine indringers op te sporen, maar als je bijvoorbeeld kleine ongewone bruinachtige vlekken opmerkt op het hoofdkussen, neem dan toch maar eens een kijkje van dichterbij en misschien val je wel op een hoofdluis. Ook al vind je die niet, check je best eens het haar van je kind.  

Eens je luizen gevonden hebt bij een van de gezinsleden, kun je best eens bij iedereen een kijkje nemen. De kans is groot dat broers en zussen, of zelfs jij als ouder, getroffen zijn.

Reken op ongeveer 2 intensieve weken om komaf te maken met luizen. Alles hangt af van de graad van de besmetting. 

De verschillende methodes :

• Kammen met een fijne kam: de tanden staan minder dan 3 mm uit elkaar en vangen de luizen en neten. Er zijn fijne kammen in verschillende maten, en zelfs elektronische kammen. Je kunt er een variabel bedrag aan uitgeven. Een natte kambeurt is een uitstekende methode om de aanwezigheid van luizen op te sporen. Door je kam doorheen een kompres te prikken, ervaar je minder moeilijkheden om de luizen en neten op te sporen en om de tanden van je kam schoon te krijgen. Gewoon rustig het kompres verwijderen en je kam is luisvrij. Kammen is echt essentieel. Hier zijn wat tips:                 
  • Ontwar het haar met een borstel. Kammen met een fijne kam is doeltreffend wanneer het haar vrij is van knopen. Als de kam vast komt te zitten in het haar, zul je de luizen en neten niet kunnen verwijderen. Je zal ze gewoon verplaatst hebben.
  • Kam elke haarlok één voor één. Scheid de gekamde lokken van de andere met behulp van een haarrekker bijvoorbeeld.
  • Kam van de wortel tot de punt. Levende neten zitten dicht bij de wortel, terwijl luizen doorheen het haar zwerven.
  • Kam het haar dagelijks en concentreer je daarbij op de heetste plekken, zoals de achterkant van de oren en de nek.
    ​​​​​​​In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, kunnen luizen zich ook in de pony nestelen, dus houd daar rekening mee bij het kammen. ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​
  • Kammen is vermoeiend voor jou, maar ook voor je kind. Probeer je oogappel wat bezig te houden door een liedje te zingen of naar tv te kijken.
    ​​​​​​​
• Anti-luizenshampoo (bij voorkeur zonder insecticide). Moderne shampoos zonder insecticiden zijn vrij vettig en werken door verstikking van de luizen. Ze zijn over het algemeen ook doeltreffend tegen neten, maar je moet wel de gebruiksaanwijzing lezen van het product dat je voorkeur geniet, want elk product heeft zijn eigen pauzetijd en -methode.
• Luizenshampoos met insecticide: ·Vermijd deze.  Ze kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid van je kind. Bovendien zijn luizen in de loop der tijd resistenter geworden tegen chemische stoffen. De luizen zijn nu veel robuuster dan vroeger.
• Verdunde azijn: de zure pH-waarde ervan is doeltreffend voor het verwijderen van de neten die stevig vastplakken aan het haar. Natuurlijk moet het met water worden verdund. Gebruik daarna een gewone shampoo om de onaangename azijngeur te verwijderen.
• Conditioners: besprenkel het haar met een conditioner en gebruik je fijne kam. Door de vettige structuur komen de neten gemakkelijker los. Vergeet het haar natuurlijk nadien niet uit te spoelen. ​​​​​​​
• Bij lang haar kun je overwegen om het haar te knippen, maar dit is vaak een ingrijpende gebeurtenis voor je kind. Probeer misschien eerst iets anders.
  

Zoals uitgelegd, worden luizen ook overgebracht via voorwerpen zoals haarborstels, petten, enz. Vergeet deze dus niet te wassen:

• Beddengoed: lakens, oren, matrashoezen, enz ;
• Woonkamer kussens;
• Haarborstels;
• Handdoeken of badlakens ;
• Fietshelm;
• Jassen;
• Zacht speelgoed;
• Elastieken en haarspelden, tiara's,… .

Kortom, alles wat in de buurt komt van het haar van je kind.

Dingen die niet op 60°C mogen worden gewassen, kun je gedurende minimum 12 uur in een afgesloten zak in de diepvriezer leggen. Er zijn ook sprays verkrijgbaar voor textiel en voorwerpen die niet kunnen worden gewassen. Vraag je apotheker om advies.

Wanneer stop je met de behandeling? Wanneer je bij het kammen niets meer opvangt en dit gedurende verschillende dagen na elkaar, kun je gerustgesteld zijn: de ongewenste gasten hebben hun koffers gepakt!

Het is niet gemakkelijk om hoofdluis te voorkomen. Enerzijds heb je de recepten op grootmoeders wijze gebaseerd op essentiële oliën bijvoorbeeld en anderzijds de afweermiddelen in de winkel. Niet al deze methodes zijn doeltreffend of even gezond. Je apotheker kan je hierover inlichten. Ook het prijskaartje kan oplopen omdat een eenmalige behandeling niet helpt. De meeste afweermiddelen of zelfgemaakte recepten moet je meermaals of zelfs dagelijks gebruiken.

Maar hier zijn alvast wat tips:

• Maak je kinderen een vlecht of een staart, zo kunnen luizen er moeilijker een plaatsje vinden;
• Leer je kind om zijn muts en sjaal in zijn mouw op te bergen, zo hoef je ze niet aan de kapstok te hangen en vermijd je het contact tussen de textielen of dat andere kinderen hun spullen dragen;
• Controleer het haar van je kind regelmatig, vooral in de herfst en de winter;
• Deel geen voorwerpen zoals haarborstels;​​​​​​​
• Breng de school op de hoogte als je kind getroffen is. Elke ouder kan dan de nodige stappen ondernemen om komaf te maken met deze ongewenste beestjes. Zo vermijd je een vicieuze cirkel.